Kozmik Işınlardaki "Diz" Gizemi Çözüldü: Kaynak Kara Delikler

🔥 Gözden kaçırmayın

Doğa Endeksi 2025: Dünyanın En İyi 10 Bilim Şehrinden 6'sı Artık Çin'de

Çin Gözlemevi, Kozmik Işınların Gizemli Kaynağını Keşfetti

Uluslararası bir araştırma ekibi, Çin'in liderliğindeki Büyük Yüksek İrtifa Hava Duşu Gözlemevi'ni (LHAASO) kullanarak yaptığı çalışmada, Samanyolu Galaksisi'ndeki en güçlü parçacık hızlandırıcılarının, kara delik sistemleri tarafından beslenen mikrokuasarlar olduğunu tespit etti. Bu keşif, kozmik ışın araştırmalarının on yıllardır çözülemeyen en ilgi çekici gizemlerinden biri olan "diz" (knee) olayının kaynağına ışık tutuyor.

Kozmik Işınlarda "Diz" Noktasının Anlamı

Kozmik ışınların enerji spektrumunda yaklaşık 3 PeV (peta elektron volt) civarında bir kırılma noktası bulunur ve bu nokta "diz" olarak adlandırılır. Bu noktanın altındaki kozmik ışınların galaksi içindeki kaynaklardan, üstündekilerin ise galaksi dışı kaynaklardan geldiği düşünülmektedir. Ancak "diz" noktasına kadar olan yüksek enerjili parçacıkların tam kaynağı onlarca yıldır bir sırdı.

Mikrokuasarlar: Galaktik Parçacık Hızlandırıcılar

Yapılan gözlemler, mikrokuasarların, yani bir yıldızdan madde çeken kara delik sistemlerinin, Petaelectronvolt enerji seviyelerine ulaşan kozmik ışınları üretebildiğini kesin olarak gösterdi. Bu bulgu, kara deliklerin kozmik ışınların kökeni olarak oynadığı role dair çok önemli bir gözlemsel kanıt sunmaktadır.

LHAASO Gözlemevinin Rolü

Keşif, Çin'in Sichuan Eyaleti'nde deniz seviyesinden 4.410 metre yükseklikte konumlanan LHAASO sayesinde mümkün oldu. 1,36 kilometrekarelik bir alanı kaplayan bu ileri teknoloji gözlemevi, kozmik ışınların gözlemi ve araştırılması için inşa edilmiştir.

Araştırmanın sonuçları, National Science Review ve Science Bulletin dergilerinde yayımlandı. Bu çığır açan bulgu, evrenimizdeki en yüksek enerji fenomenlerini anlama yolunda önemli bir adımı temsil ediyor.